نظیفی در خصوص علت اجرا نشدن طرح فروش اوراق موازی سلف نفت خام در بورس انرژی تصریح کرد: اوراق سلف موازی نفت یک ابزار تأمین مالی است از آنجایی که در شرکت ملی نفت ایران به دلیل منابع درآمدی از محل فروش نفت از ابزارهای تأمین مالی استقبال ویژه ای نشد چون به نظر می رسد جذابیتی برای این شرکت ندارد و به دنبال آن سلف نفت خام در بازار سرمایه خرید و فروش چندانی ندارد.
وی درباره عرضه بنزین و گازوئیل در بورس انرژی بیان کرد: سال گذشته در حوزه مشتقات و فرآورده های نفتی ۱۰ میلیون تن انواع حامل های انرژی در بازار هیدروکربوری بورس انرژی معامله شد و ارزش بازاری قابل توجهی داشت.
مدیرعامل بورس انرژی با بیان اینکه خریداران مشتقات نفتی متنوع و اغلب از بخش خصوصی هستند، افزود: تعداد قابل توجهی کد معامله گر خارجی در بورس انرژی داریم که به طور مستقیم اقدام به خرید و فروش و معاملات ارزی در رینگ بین الملل این بورس می کنند؛ بنابراین رینگ بین الملل کارآیی خود را در حوزه همه مشتقات ایفا می کند به جز برخی محصولات استراتژیک مانند نفت خام که سازوکار خود را دارد.
عرضه اوراق گواهی صرفه‌جویی گازوئیل در بورس انرژی تا یک ماه آینده
نظیفی ادامه داد: به زودی تا یک ماه آینده اوراق گواهی صرفه‌جویی گازوئیل در بورس انرژی عرضه و معاملات آن آغاز می شود. در بخش معاملات بنزین هم یک بار عرضه سوخت هوایی محصول پالایشگاه تبریز را داشتیم؛ برای عرضه بنزین سوپر نیز با شرکت ملی پالایش و پالایش فرآورده های نفتی مذاکراتی داشتیم که بعد از واردات بین توزیع کنندگان بر اساس مکانیزم بازار و به صورت رقابتی در تابلوی بنزین سوپر بورس انرژی کشف قیمت انجام شود.
مدیرعامل بورس انرژی خاطر نشان کرد: اکنون بنزین سوپر در جایگاه های سوخت عرضه نمی شود و امیدواریم این فرآیند از مسیر بازار طی شود تا بدون هیچ حاشیه ای که رانت اقتصادی برای افراد خاصی ایجاد کند و با تکیه بر سازوکار بازار این کالا به دست مردم برسد.
بنزین سوپر با چه نرخی به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟
این مقام مسئول در بازار سرمایه اضافه کرد: واردکنندگان بنزین سوپر مجوزهای واردات را از شرکت ملی پخش و پالایش دریافت می کنند؛ اینها در بورس انرژی عرضه کننده خواهند بود و خریداران این محصول از بورس انرژی، شرکت های توزیع کننده بنزین سوپر میان جایگاهداران خواهند بود.
نظیفی اظهار داشت: ما در بورس انرژی فقط به عنوان تابلوی کشف نرخ میان واردکننده و توزیع کننده ایفای نقش خواهیم کرد. در گام های بعدی می توان جایگاه داران را نیز به این بخش اضافه کرد.
برق‌های فروخته شده امسال در بورس انرژی، تا کنون قطعی نداشته است
وی درباره تابلوهای برق عادی، سبز و آزاد در بورس انرژی گفت: تابلوی عرضه برق سبز برای برق تولیدی از نیروگاه های تجدیدپذیر به عنوان عرضه کننده است؛ برق تولیدی که روی تابلوهای برق سبز و برق آزاد بورس انرژی نمایش داده می شود تا امروز با وجود اینکه در پیک مصرف برق در تابستان هستیم، هیچگونه قطعی را برای مصرف کنندگان نهایی در پی نداشته که نشان دهنده تعهد فروشنده به خریداران است هر چند که نرخ فروش این برق به خریدار از محل کشف قیمت رقابتی بوده است.
نظیفی تاکید کرد: چنانچه تولیدکننده برق نسبت به خریداران برق آزاد تعهد خود را ایفا نکند، ادامه خرید از تولیدکننده هیچگونه توجیه اقتصادی نخواهد داشت. شرکت بورس انرژی هم روی این مسأله متمرکز است تا تعهدات عرضه کنندگان برق آزاد و سبز به طور کامل ایفا شود.
قیمت واقعی برق چند؟
به گفته مدیرعامل بورس انرژی عمده خریداران برق آزاد و سبز صنایع بزرگ و انرژی‌بَر هستند؛ البته صنایع به دلیل اینکه مصرف بالایی دارند، بخشی از برق مصرفی خود را از تابلوی برق آزاد بورس انرژی خریداری می کنند و بخش دیگر از برق طی قراردادهای دوجانبه یا به صورت برق عادی دریافت می کنند.
نظیفی تاکید کرد: اینکه گفته می شود تعهدات عرضه برق به صنایع به طور کامل ایفا شده، مربوط به همین برق آزاد است که از بورس انرژی خریداری کرده اند.
وی با بیان اینکه تابلوی برق سبز نمودار واقعی از شرایط عرضه و تقاضای برق در کشور ارائه می دهد، افزود: امسال شاهد رکوردزنی هر کیلوات ساعت بالای ۸ هزار تومان در تابلوی برق سبز بورس انرژی بودیم این نرخ در تابلوی برق آزاد بورس انرژی بین ۷ تا ۸ هزار تومان برای هر کیلووات ساعت است. اما در تابلوی برق عادی با توجه به اینکه عرضه و تقاضای آن از یک جنس بوده و میان مجموعه های مرتبط با برق حرارتی، شرکت های توزیع و برق منطقه ای مبادله می شود، طبیعتا قیمت کنترل شده ای را به نمایش می گذارد که گویای واقعیت های اقتصادی حاکم بر صنعت برق نیست.
نظیفی ادامه داد: به دنبال آن هستیم تا با توسعه، سهم بازار برق در بورس انرژی را توسعه دهیم. اکنون کل عرضه انرژی کشور حدود ۳۵۰ میلیون مگاوات ساعت در طول یک سال است؛ بورس انرژی حدود یک سوم (۳۰ درصد) آن را که معادل ۱۱۸ میلیون مگاوات ساعت در سال می شود، عرضه و معامله می کند.
وی خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم تکلیف شده تا سهم عرضه انرژی برق کشور در بورس انرژی به ۶۰ درصد تا سال پایانی برنامه برسد؛ البته از این برنامه عقب نیستیم اما با توجه به ضرورت و فوریت اقتصادی شدن صنعت برق و توسعه این صنعت و سرمایه گذاری در این حوزه را توجیه پذیر کند، لازم است تا سهم بورس انرژی از عرضه این کالا از آنچه در حال حاضر هست، بیشتر شود و فضایی شاهد باشیم تا بخش خصوصی و سرمایه گذاری حتی سرمایه گذاری های خرد در این حوزه شکل بگیرد.
نظیفی درباره نقش اوراق گواهی صرفه جویی برق و گاز در صنعت برق و گاز کشور تأکید کرد: ۳۶ میلیون کیلووات ساعت برق اوراق گواهی صرفه جویی در سال گذشته روی تابلوهای بورس انرژی معامله شد. این میزان معاملاتی که روی گواهی های صرفه جویی اتفاق می افتد، ناشی از طرح هایی است که ناترازی را کم کرده و در مقابل تخصیص بهینه و بهره وری در انرژی را افزایش می دهند.
اوراق گواهی صرفه‌جویی چیست و چه کارکردی دارد؟
مدیرعامل بورس انرژی درباره اینکه ابزار اوراق گواهی صرفه جویی چگونه منجر به بهبود مصرف و افزایش بهره وری انرژی می شوند، اظهار کرد: اگر صنایع و شرکت هایی اقداماتی انجام دهند که منجر به بهبود مصرف برق یا گاز شود و مصرف خود در این منابع انرژی را کاهش دهند، این میزان کاهش در مصرف انرژی باید برای آنها انتفاع اقتصادی داشته باشد.
نظیفی ادامه داد: اکنون یک واقعیت در اقتصاد انرژی کشور وجود دارد و آن این است که قیمت ها در این بخش نشانگر جهت دهی واقعی مصرف کننده نیست لذا گواهی صرفه جویی انرژی شامل برق و گاز سبب می شود تا بهره وری در مصرف انرژی، ارزش مالی و پاداش اقتصادی ایجاد شود که در صورت های مالی شرکت ها اثر بسیار خوبی دارد و در برخی صنایع که گاز را به صورت خوراک مصرف می کنند، این میزان بهره وری گاهی تا هزار میلیارد تومان سود خالص در صورت های مالی شرکت های صنعتی بزرگ ایجاد می کند.
اوراق گواهی صرفه جویی، فروش بهره وری در مصرف انرژی است
مدیرعامل بورس انرژی تأکید کرد: یکی از نتایج بهره وری در مصرف انرژی، در سود و زیان صنایع خود را نشان می دهد؛نتیجه دیگر هم این است که اگر اوراق گواهی صرفه جویی را در بازار به فروش برسانند، درآمد دیگری برای آنها خواهد بود.
نظیفی یادآور شد: بازار بهینه سازی و توسعه پایدار در سطح دنیا به همین شکل است و شرکت هایی که بهره وری ایجاد می کنند، مازادی در انرژی به دست می آورند که این مازاد را به بازار عرضه می کنند و شرکت هایی که فناوری ارتقا یافته ندارند، انرژی عرضه شده از محل بهره وریِ شرکت های فناور را خریداری کرده و مصرف می کنند.
وی ادامه داد: سودی که هر فروشندگان و خریداران «بهره‌وری مصرف انرژی» می‌برند، این است که ادامه فعالیت آنها دچار اختلال نمی شود و روی نمودار مصرف کل منابع سرزمینی اثر مثبت می گذارد و در رفع ناترازی انرژی در کل کشور اثر خواهد داشت.
این مسئول در بازار سرمایه خاطر نشان کرد: از آنجا که ایران جزو کشورهایی با منابع انرژی زیاد است، آنچه به عنوان ناترازی گفته می شود بیشتر از «بدمصرفی» است تا کمبود انرژی و اگر از سازوکار بازار بهره‌مند شویم، مصرف انرژی اقتصادی خواهد شد.
آماده عرضه اوراق گواهی صرفه جویی آب در بورس انرژی هستیم؛ اگر آبفا اراده کند
مدیرعامل بورس انرژی درباره عرضه اوراق گواهی صرفه جویی آب نیز گفت: می توانیم با این ابزار (اوراق گواهی صرفه جویی)، بهره وری در بخش آب کشور را هم در بورس انرژی عرضه کنیم تا در بازار خرید و فروش شود؛ ما در بورس انرژی همه زیرساخت ها، مقررات، دستورالعمل ها و ریزساختارهای لازم را فراهم کرده ایم و تنها اراده شرکت آبفا برای اجرایی شدن این طرح کفایت می کند.
نظیفی خاطر نشان کرد: اوراق گواهی صرفه جویی آب می تواند برای بخش صنعت و کشاورزی بزرگ مقیاس بسیار جذاب باشد.
بازار آب‌های نامتعارف و فروش پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در بورس انرژی
نظیفی درباره عرضه پساب تصفیه خانه های فاضلاب در بورس انرژی و خریداران اصلی این محصول اذعان داشت: ما بازار آب‌های نامتعارف را در بورس انرژی داریم که شامل انواع پساب تصفیه خانه های فاضلاب و همچنین محصولات آبی تولید شده در آب شیرین کن های صنعتی کشور می شود و کشف نرخ آب های نامتعارف در بورس انرژی شکل می گیرد.
مدیرعامل بورس انرژی گفت: شهرداری ها تاکنون خریدار پساب تصفیه خانه های فاضلاب بوده اند اما صنایع اصلی ترین مشتریان پساب به شمار می روند. سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار مترمکعب پساب در بورس انرژی معامله شد و امسال تاکنون ۳۰۰ هزار مترمکعب پساب معامله شده است.