او افزود: بازار سرمایه ایران، که در روزهای اخیر با یکی از جدیترین آزمونهای روانی خود مواجه شد، توانست از مسیر عبور سرمایهگذاران از فضای تردید و ترس، به مرحلهای از ترمیم اعتماد و بازسازی جریان نقدینگی در صندوقهای درآمد ثابت برسد. این روند نه تنها از منظر عددی، بلکه از زاویه درک ساختار و عملکرد صندوقها، پیامی مهم برای تحلیلگران و سیاستگذاران به همراه دارد: مردم به ابزارهایی که در آزمون بحران، قابل اتکا باشند، بازمیگردند.
جبلعاملی ادامه داد: در ابتدای هفته پرتنش گذشته، همزمان با انتشار اخبار مناقشه نظامی و تشدید فضای نااطمینانی، بسیاری از سرمایهگذاران – بهویژه آنهایی که در طبقه ریسکگریز قرار میگیرند – تصمیم به خروج منابع خود از صندوقهای با درآمد ثابت گرفتند. فشار فروش در این روزها اگرچه چشمگیر بود، اما با توجه به سطح بالای نقدشوندگی این صندوقها، توانست بدون ایجاد اختلال جدی، پاسخ داده شود. در واقع، بهجای آنکه مانند سالهای گذشته شاهد قفل شدن داراییها یا توقف معاملات باشیم، بازار توانست فرآیند خروج را مدیریتپذیر کند.
قائممقام گروه مالی کارآمد، با اشاره به نقطه عطف این جریان گفت: بعد از گذشت دو روز و با فروکش کردن التهابات ژئوپلیتیک و اعلام رسمی آتشبس، ورق برگشت. دادههای رسمی نشان میدهد از میانه هفته، جریان نقدینگی بار دیگر به سمت صندوقهای درآمد ثابت تغییر مسیر داد. بسیاری از سرمایهگذارانی که چند روز پیش با اضطراب اقدام به ابطال واحدهای خود کرده بودند، اکنون با اطمینان بیشتری، به صدور مجدد روی آوردند.
جبلعاملی تأکید کرد: برخلاف برداشتهای عامیانه، صندوقهای درآمد ثابت صرفاً معادل سپرده بانکی نیستند. این صندوقها بهدلیل ساختار متنوع داراییها، نظام تقسیم سود منظم، قدرت نقدشوندگی بالا، و مهمتر از آن، شفافیت اطلاعاتی، قابلیت بالایی برای تبدیل شدن به ستون فقرات سرمایهگذاری کمریسک در بازار دارند. این دوره خاص، مهر تأییدی بر این ادعا بود؛ چرا که در بحرانیترین روزها نیز، نه تنها بازده روزانه متوقف نشد، بلکه صندوقها بهروال عادی سود تخصیص دادند و معاملات با دامنه قیمت منطقی ادامه یافت.
او با اشاره به نقش سیاستگذار در مدیریت این بحران گفت: تصمیم نهاد ناظر مبنی بر متوقف نشدن معاملات صندوقهای درآمد ثابت، درحالیکه معاملات سهام متوقف شده بود، تصمیمی شجاعانه و مدبرانه بود که بهدرستی اجازه داد سرمایهگذاران ریسکگریز، راهی برای مدیریت اضطراب خود بیابند، بدون آنکه این اضطراب به کل بازار سرایت کند. ایجاد آزادی عمل برای سرمایهگذار، حتی در زمان بحران، از خود بحران مهمتر است.
جبلعاملی ادامه داد: این تصمیم سازمان بورس، در کنار هماهنگی نهادهای بازارگردانی و تأمینکنندگان نقدینگی، مسیر بازگشت منابع را تسهیل کرد. طبق آمارهای غیررسمی، طی سه روز ابتدایی هفته حدود ۲۵ همت منابع از صندوقها خارج شد، اما از روز چهارم، خالص ورود پول آغاز شد و این روند تا پایان هفته ادامه یافت. از منظر ارزش کل صندوقها نیز، افزایش حدود ۶۰ همتی در طول اردیبهشتماه نشان میدهد که اقبال به این ابزار، از پیش آغاز شده و روندی مقطعی نبوده است.
قائممقام گروه مالی کارآمد، ادامه داد: در کنار مؤلفههای روانی، یک نکته فنی و ساختاری نیز در تحلیل این دوره اهمیت دارد؛ صندوقهای درآمد ثابت، با اصلاحاتی که در سالهای اخیر در ساختار معاملاتی، ترکیب داراییها، و شیوه گزارشگری آنها صورت گرفته، به مرحلهای از بلوغ و انعطافپذیری رسیدهاند که امکان مدیریت لحظهای فشارهای نقدینگی را فراهم میکند. حضور بازارگردانهای تخصصی، طراحی الگوریتمهای پاسخگو در شرایط فشار فروش، و نیز کنترل دامنه نوسان، از جمله ابزارهایی هستند که صندوقها را در این مسیر همراهی کردند.
جبلعاملی گفت: تجربه اخیر، بیش از آنکه صرفاً یک واقعه مقطعی باشد، حامل یک پیام راهبردی برای آینده بازار سرمایه است؛ بازار، بیش از هر زمان دیگری، به ابزارهای باثبات، قابل فهم و پاسخگو نیاز دارد. ابزارهایی که نه تنها در روزهای آرام، بلکه در روزهای پرمخاطره نیز بتوانند نقش خود را ایفا کنند و از تبدیل ترس فردی به بحران جمعی جلوگیری کنند.
قائممقام گروه مالی کارآمد، افزود: اکنون، در فضایی که با کاهش ریسکهای سیاسی و منطقهای، امکان بازگشایی بازار سهام و رونق دوباره معاملات وجود دارد، میتوان امیدوار بود که صندوقهای درآمد ثابت، نه تنها به مسیر رشد خود ادامه دهند، بلکه به الگویی برای طراحی سایر ابزارهای مالی با درجه ریسکهای متفاوت تبدیل شوند.
جبلعاملی در پایان گفت: در افق پیشرو، تقویت زیرساختهای این صندوقها، از جمله سامانههای صدور و ابطال مستقل، شفافسازی بیشتر در تخصیص سود، و حمایت از تنوع ابزارهای کمریسک در بازار سرمایه، ضرورتی اجتنابناپذیر خواهد بود. بازگشت اعتماد، سرمایهگذاری را ممکن میسازد؛ اما حفظ این اعتماد، تنها با بلوغ سیاستگذاری، استمرار شفافیت، و احترام به آزادی انتخاب سرمایهگذار ممکن است.